Λουκούμια

μτφρ από τα ολλανδικά: Ινώ Βαν Ντάικ-Μπαλτά

«Τα είχα βρει σκούρα από τότε που με εγκατέλειψε. Δεν δούλευα πια, δεν έτρωγα πια. Ολημερίς ήμουν ξάπλα στα βρόμικα σεντόνια μου και κολλούσα τις φωτογραφίες, κανονικές και γυμνές, τόσο κοντά στο πρόσωπό μου, που στο τέλος νόμιζα πως έβλεπα τις παστωμένες με μάσκαρα βλεφαρίδες της να κουνιούνται την ώρα που τραβούσα μαλακία”.
Χρονικό ενός παράφορου πάθους, το βιβλίο αυτό είναι εμπνευσμένο από την τρικυμιώδη σχέση του συγγραφέα με τη δεύτερη γυναίκα του, Ανεμαρί Νάουτα.
Ο ήρωας του βιβλίου, γλύπτης όπως ήταν κι ο ίδιος ο Βόλκερς, αναπολεί τη σχέση του με την Όλγα, αφού πια εκείνη έχει φύγει. Σε γλώσσα γλαφυρή και αθυρόστομη για την εποχή, θυμάται και περιγράφει τη ζωή μαζί της.
Ένα βιβλίο ποταμός, λάγνο και σπαρακτικό, σταθμός στην ολλανδική μεταπολεμική λογοτεχνία.

Ο Γιαν Βόλκερς (1925-2007) ήταν Ολλανδός συγγραφέας, γλύπτης και ζωγράφος. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μεταπολεμικής ολλανδικής λογοτεχνίας. Πρωτοεμφανίστηκε στα ολλανδικά γράμματα το 1961 με τη συλλογή διηγημάτων Serpentina’s Petticoat (Το μεσοφόρι της Σερπαντίνα), και το 1962 ακολούθησε το μυθιστόρημα Kort Amerikaans (Σύντομα Αμερικάνικα).
Το μυθιστόρημα Λουκούμια κυκλοφόρησε το 1969 και γνώρισε μεγάλη επιτυχία, κι ας σόκαρε πολλούς με την ωμή γλώσσα και το απροκάλυπτο σεξ. Τα Λουκούμια ακολούθησαν άλλα μυθιστορήματα, νουβέλες και δοκίμια.
Ο Βόλκερς βραβεύτηκε επανειλημμένως για τα έργα του, αλλά αρνήθηκε όλες σχεδόν τις διακρίσεις.

ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:

Αυτή την κόκκινη διαβολογυναίκα
Παραφράζοντας τη γνωστή ρήση του Νίτσε «ό,τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό», θα μπορούσαμε να πούμε, στην περίπτωση του ήρωα / αφηγητή στα «Λουκούμια», πως «ό,τι δεν με σκοτώνει με αφήνει ακρωτηριασμένο και ανάπηρο».
Ο Έρικ, ο ήρωας του Γιαν Βόλκερς, όταν χάνει την αγαπημένη του και μαζί όλα αυτά που εκείνη αντιπροσώπευε, αισθάνεται έτσι ακριβώς: ακρωτηριασμένος. Ένα κομμάτι του, εκείνο που μπορούσε να στροβιλίζεται κάτω από την καταρρακτώδη βροχή, με την ανέμελη, ημίγυμνη ερωμένη του δίπλα, κρατώντας ένα ποτήρι κόκκινο κρασί στο χέρι που προλάβαινε να το πιει πριν νερώσει, το πήρε μαζί της η Όλγα.
Ο Βόλκερς, συγκλονισμένος μάλλον και ο ίδιος από την τρικυμιώδη σχέση του με τη δεύτερη γυναίκα του Ανεμαρί Νάουτα, διά στόματος του Έρικ, μιλάει για την Όλγα, «αυτή την κόκκινη διαβολογυναίκα», καταθέτοντας έναν σπαρακτικό ύμνο στον έρωτα, την απώλειά του και τα όσα την ακολουθούν.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   της Ευγενίας Μπογιάνου, www.avgi.gr, 26.1.2016

39 βιβλία για τις γιορτές
Πολυπράγμων, υπήρξε και ο Ολλανδός Γιαν Βόλκερς: γλύπτης, ζωγράφος και συγγραφέας, εκ των σημαντικότερων εκπροσώπων της χώρας του. Τον διαβάζουμε για πρώτη φορά στη γλώσσα μας με τα «Λουκούμια» (Ποταμός) από το 1969: πρόκειται για τον χειμαρρώδη μονόλογο ενός εντυπωσιακά αθυρόστομου άνδρα που αναπολεί τη ζωή του με μια γυναίκα.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   ΑΘΩΣ ΔΗΜΟΥΛΑΣ, www.kathimerini.gr, 14.12.2015

Σάρκινος, γήινος έρωτας ενάντια στο συντηρητισμό
Ο λόγος για τον Ολλανδό πολυβραβευμένο συγγραφέα, γλύπτη και ζωγράφο Γιαν Βόλκερς (1925-2007) θεωρούμενο ως έναν από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς λογοτέχνες της πατρίδας του. Τα «Λουκούμια» εκδόθηκαν το 1969 γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία, κυρίως, λόγω της αθυροστομίας τους και της εμμονής τους με το σεξ. Ο κεντρικός ήρωας Έρικ που είναι και αυτός γλύπτης, εξιστορεί την παράφορη σχέση του με την Όλγα που στην πραγματικότητα είναι η δεύτερη γυναίκα του Βόλκερς, η Ανεμαρί Νάουτα. Όμως, ο χαρακτήρας της Όλγας είναι κράμα από τις τρεις γυναίκες που ερωτεύτηκε σφόδρα ο συγγραφέας.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   Αντώνης Ν. Φράγκος, www.toperiodiko.gr, 8.12.2015

Διαβάσαμε τα "Λουκούμια" του Γιαν Βόλκερς
Το χρονικό ενός παράφορου έρωτα όπως το αφηγείται μετά το τέλος, ο ένας εκ των δυο εραστών. Μια ιστορία αγάπης και εγκατάλειψης από τις εκδόσεις Ποταμός.
Τα Λουκούμια είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται γρήγορα, όχι γιατί του λείπουν τα πυκνά νοήματα, αλλά γιατί θες δε θες ακολουθείς τoν καταιγιστικό ειρμό των σκέψεων και τον χείμαρρο των συναισθημάτων του ήρωα. Και ο ήρωας (που είναι και ο αφηγητής) βρίσκεται σε παροξυσμό, έρμαιο της οδύνης που ακολουθεί πάντα την βίαιη διακοπή ενός μεγαλειώδους έρωτα. Το συναίσθημα δεν παύει, και ο προδομένος, σαν ακέφαλο σώμα τεμαχισμένης σαύρας, συνεχίζει να σπαρταρά αναζητώντας το άλλο του μισό...
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   της Χριστίνα Χρυσανθοπούλου, www.clickatlife.gr, 27.10.2015

Γιαν Βόλκερς: «Λουκούμια» κριτική του Φίλιππου Φιλίππου
H Ινώ Βαν Ντάικ-Μπαλτά εδώ και χρόνια κάνει γνωστούς και αγαπητούς τους καλύτερους Ολλανδούς συγγραφείς (μεταξύ αυτών και τον πολυμεταφρασμένο Χάρι Μούλις) στους Έλληνες αναγνώστες με τις άρτιες μεταφράσεις της. Ο Γιαν Βόλκερς (1925-2007) συγκαταλέγεται ανάμεσά τους. Συγγραφέας, γλύπτης και ζωγράφος, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μεταπολεμικής ολλανδικής λογοτεχνίας. Το μυθιστόρημα που παρουσιάζουμε εδώ, Λουκούμια, εκδόθηκε το 1969 και γνώρισε μεγάλη επιτυχία (έγινε ταινία από τον Πολ Βερχόφεν), μολονότι χαρακτηρίστηκε πολύ τολμηρό λόγω της ωμής γλώσσας του και της συνεχούς ενασχόλησης του κεντρικού ήρωα/αφηγητή με το σεξ κάθε μορφής. Σύμφωνα με το κείμενο στο οπισθόφυλλο, το μυθιστόρημα είναι το χρονικό ενός παράφορου πάθους, ουσιαστικά η εξιστόρηση της θυελλώδους σχέσης του συγγραφέα με τη δεύτερη γυναίκα του, την Ανεμαρί Νάουτα. Ωστόσο, η προσωπικότητα της κεντρικής ηρωίδας είναι φτιαγμένη από τους χαρακτήρες τριών γυναικών που ερωτεύτηκε ο συγγραφέας. Οι αιτιάσεις για των ωμή γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Βόλκερς νομίζουμε πως συνέβαλαν στην εμπορική επιτυχία του βιβλίου, το οποίο όμως δεν είναι πορνογράφημα, ούτε ερωτογράφημα, αλλά μια ποιητική περιγραφή αισθημάτων και καταστάσεων ανάμεσα σ’ ένα ζευγάρι γεμάτο δυναμισμό και αστείρευτη διάθεση για ζωή.
Στην πραγματικότητα, τούτο το μυθιστόρημα, που στηρίζεται σε αληθινές ιστορίες, αποτελεί ρέκβιεμ για τους χαμένους έρωτες, θρήνο για τις διαψευσμένες ελπίδες των ανθρώπων, οι οποίοι αγνοούν πόσο σκληρή είναι η ζωή, αυτή η ίδια η ζωή που τους χαρίζει ευτυχισμένες στιγμές.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   του Φίλιππου Φιλίππου, diastixo.gr, 20.10.2015

Ο ανθρώπινος έρωτας
«Εργο που διαπνέεται από το πνεύμα της δεκαετίας του ’60, προκάλεσε μια κοινωνία που δεν είχε ολοκληρώσει τη μετάβασή της από τον επαρχιώτικο συντηρητισμό στην ελευθεριότητα του σύγχρονου Αμστερνταμ».
Ετσι περιγράφει τα «Λουκούμια» του Γιαν Βόλκερς η νεκρολογία που δημοσιεύτηκε στον «Guardian» το 2007. Ο Βόλκερς έγινε αρχικά διάσημος ως γλύπτης, πριν αναδειχτεί ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς συγγραφείς της Ολλανδίας.
Το γνωστότερο έργο του, τα «Λουκούμια», ήταν μια εν μέρει αυτοβιογραφική αφήγηση για τη σχέση του με την Ανεμαρί Νάουτα.
Μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο από τον Πολ Βερχόφεν το 1973, στην πιο επιτυχημένη ολλανδική ταινία μέχρι σήμερα.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   Ιάκωβος Ανυφαντάκης, www.efsyn.gr, 23.8.2015

«Λουκούμια» του Jan Wolkers
«Πώς τη γνώρισα. Στην ουσία δυο φορές, αυτή την κόκκινη διαβολογυναίκα. Αλλά έτσι την αποκάλεσα μόνο πολύ αργότερα, αφού με άφησε γι’ αυτόν τον μαλθακό μαλάκα, όταν ήρθε να πάρει τα πράγματά της —μια ραπτομηχανή, μια ηλεκτρική σκούπα και μερικές άλλες αξιοθρήνητες σαβούρες ακόμα— και αποδείχθηκε ξαφνικά ικανή να γίνει πυρ και μανία και να με καρφώσει με γουρλωμένα μάτια σαν κακιά μάγισσα, ακριβώς όπως έκανε η μάνα της».
Τα «Λουκούμια» του Ολλανδού Γιαν Βόλκερς είναι ένα μυθιστόρημα για τον έρωτα, η ιστορία μιας μεγάλης αγάπης και μιας εγκατάλειψης, του πόνου που ακολουθεί και του άδικου τέλους που αναπόφευκτα έρχεται. Είναι ένα κλασικό βιβλίο, σταθμός στη μεταπολεμική ολλανδική λογοτεχνία, που διδάσκεται στα σχολεία της Ολλανδίας παρά το έντονα σεξουαλικό του περιεχόμενο. Είναι το βιβλίο που όταν εκδόθηκε το 1969 είχε προκαλέσει αντιδράσεις ακριβώς λόγω των γλαφυρών σεξουαλικών περιγραφών του. Ακόμη και σήμερα διαβάζουμε στο Goodreads κριτικές σοκαρισμένων αναγνωστών: «Πώς είναι δυνατόν αυτό το εγχειρίδιο του σεξ να διδάσκεται στα σχολεία;!»
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   της Κικής Τσιλιγγερίδου, www.amagi.gr, 10.6.2015