Σίγουρα το αποτέλεσμα των χθεσινών εκλογών είναι σε όλους γνωστό. 

Όπως ήταν αναμενόμενο, κανένα κόμμα δεν συγκέντρωσε την πλειοψηφία των εδρών ώστε να μπορεί να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. 

Τι πρόκειται όμως να γίνει από εδώ και πέρα; Ποιος και πότε θα σχηματίσει κυβέρνηση;

Εδώ και λίγα χρόνια, η ευθύνη σχηματισμού κυβέρνησης έχει μεταφερθεί από τον Βασιλιά στην Βουλή. Έτσι, την Πέμπτη (18/03) το μεσημέρι, η πρόεδρος της απερχόμενης Βουλής Khadija Arib θα καλέσει τους επικεφαλής όλων των συνδυασμών που εκλέγουν βουλευτές στην νέα Βουλή για μία πρώτη διερευνητική επαφή.

Ο ανιχνευτής - verkenner

Το αναμενόμενο αποτέλεσμα της συνάντησης είναι να ανατεθεί σε ένα έμπειρο πολιτικό στέλεχος και κατά το δυνατόν κοινής αποδοχής, η εντολή να διερευνήσει το κατά πόσον υπάρχουν κόμματα που θα ήθελαν να συνεργαστούν. Ο ρόλος αυτός στα Ολλανδικά ονομάζεται verkenner που μεταφράζεται στα Ελληνικά σαν "ανιχνευτής". Η παράδοση θέλει το στέλεχος που θα κάνει την διερεύνηση να προέρχεται από το πρώτο σε ψήφους κόμμα. Δεν είναι όμως απαραίτητο. 

Ο ανιχνευτής, θα συζητήσει με όλους τους επικεφαλής και εν τέλει, θα αναφέρει στην πρόεδρο της Βουλής τα αποτελέσματα των συζητήσεων και θα εισηγηθεί τον σχηματισμό κυβέρνησης από τα κόμματα που βάσει των συζητήσεων του είναι διατεθειμένα να διαπραγματευτούν τους όρους για τον σχηματισμό του κυβερνητικού συνασπισμού.

Δεν είναι απαραίτητο, αλλά είναι λογικό, στην πρόταση για κυβερνητικό συνασπισμό να περιλαμβάνονται τα μεγαλύτερα κόμματα.

Ο διαπραγματευτής - informateur

Στην πρώτη της συνεδρίαση, η νέα Βουλή θα συζητήσει και αξιολογήσει την εισήγηση του ανιχνευτή, και θα αναθέσει σε ένα έμπειρο πολιτικό στέλεχος να διευθύνει την διαπραγμάτευση για το κυβερνητικό πρόγραμμα μεταξύ των μελλοντικών κυβερνητικών εταίρων. Γίνεται κατανοητό ότι κατά την διάρκεια αυτής της διαπραγμάτευσης όλα τα κόμματα που θα πάρουν μέρος, θα κλιθούν να κάνουν υποχωρήσεις και συμβιβασμούς από τις προγραμματικές τους θέσεις. Εάν ο διαπραγματευτής διαπιστώσει ότι παρά τις προσπάθειες δεν επέρχεται συμφωνία, μπορεί να συζητήσει τον σχηματισμό κυβέρνησης με άλλο συνδυασμό κομμάτων από τον αρχικό. Εφόσον οι συζητήσεις καταλήξουν σε συμφωνία τότε μιλάμε για regeerakkoord (κυβερνητική συμφωνία) η οποία πρέπει να εξειδικευτεί με τις επί μέρους πολιτικές. Αφού και οι επιμέρους πολιτικές συζητηθούν και συμφωνηθούν η διαδικασία μπορεί να προχωρήσει στην επόμενη φάση. Την φάση του σχηματισμού της κυβέρνησης.

Ο διαμορφωτής - formateur

Ο μελλοντικός πρωθυπουργός, αναλαμβάνει να σχηματίσει την κυβέρνηση με στελέχη από όλα τα κόμματα που συμμετέχουν στην κυβερνητική συμφωνία. Οι νέοι Υπουργοί και Υφυπουργοί μπορούν να επιλεγούν από τους βουλευτές αλλά και από έμπειρα στελέχη από τον κόσμο των επιχειρήσεων της Ανώτατης Εκπαίδευσης και γενικότερα την κοινωνία. 

Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι σε κάθε βήμα της διαδικασίας η συμφωνία μπορεί να ακυρωθεί με αποτέλεσμα να χρειαστεί να επαναληφθεί η διαδικασία. 

Ο σχηματισμός της κυβέρνησης θεωρείται ολοκληρωμένος την ημέρα που ο νέος Πρωθυπουργός θα διαβάσει τις προγραμματικές δηλώσεις στην Βουλή και η νέα Κυβέρνηση θα πάρει την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής.

Πόσο διαρκεί;

Δεν υπάρχει συνταγή και δεν υπάρχει χρονικό όριο στην διαδικασία του σχηματισμού της Κυβέρνησης. Την τελευταία φορά, το 2017, ο σχηματισμός διάρκεσε 225 ημέρες. 

Στο μεταξύ, η χώρα εξακολουθεί να κυβερνάται από την απερχόμενη κυβέρνηση που για όσο χρειαστεί θα λειτουργεί σαν υπηρεσιακή κυβέρνηση.