Hero Hokwerda

In vertalen had ik op het gymnasium al veel plezier (en daar deed je vroeger haast niet anders, bij álle talen); tijdens mijn studie klassieke talen en Middel- en Nieuwgrieks kreeg ik een grondige training in aandachtig lezen; tijdens twee jaar postdoctorale studie Nieuwgrieks in Thessaloníki heb ik mijn eerste boek vertaald, en naast mijn docentschap Nieuwgrieks taal en letterkunde aan de universiteit (eerst Groningen, later Amsterdam) ben ik altijd ook, half-om-half, vertaler van Nieuwgriekse literatuur geweest – en sindsdien alleen maar…

Verder was ik rond 1990 mede-oprichter, en sindsdien redacteur, van de reeksen Obolos (Griekse poëzie, tweetalig) en Grieks Proza, sinds 2004 bij uitg. Ta Grammata, met intussen ruim vijftig titels (zie www.tagrammata.nl, info@tagrammata.nl), ook uit het Oudgrieks en Byzantijns Grieks, maar met nadruk op het Nieuwgrieks, en van allerlei vertalers.

Bij mijn vertalingen geniet ik om te beginnen altijd weer van de Griekse taal (en trouwens ook van de Nederlandse!), die zo rijk is en bij elke schrijver weer anders, maar evenzeer geniet ik ook altijd weer van wat al die Griekse schrijvers, op welke manier ook, te vertellen hebben over hun land, volk, geschiedenis en leven. Bijvoorbeeld Yannis Kiourtsakis, die met zijn nadenkende zinnen in Bij wijze van roman een prachtig inkijkje geeft in de overbeschermde manier waarop Grieken vaak opgroeien; Thanasis Valtinós, die met zijn kaal geschreven ‘survivaltocht’ in De afdaling van de negen tegelijk iets laat zien van wat de burgeroorlog eind jaren ’40 heeft betekend; Sotiris Dimitríou, die met zijn volkomen ‘sec’ geschreven Het ga je goed, Dimítris een beeld geeft van het afgelegen grensgebied van Griekenland en Albanië; Evjenía Fakínou, die met drie generaties Griekse taal in Het zevende kleed een blik geeft op de ontwikkeling van platteland naar stad in Griekenland; Dímitra Sideri, die in Vaderlanden. Verhaal van een Griekse in Nederland iets laat voelen van de emigratie vanuit Griekenland vanaf de jaren ’50 en van het leven van Griekse ‘gastarbeiders’ in Nederland. En soms ook bieden, in bloemlezingen rond een bepaald thema, een heleboel schrijvers tegelijk, elk vanuit zijn of haar eigen tijd en leefwereld, een blik op een stukje Griekse tijd en wereld, bijvoorbeeld in Griekenland aan zee, Griekse schrijvers over hun eilanden.

En dan is er ook nog de poëzie. Daaruit, tot slot, een (mij) roerende liefdesverklaring aan de Griekse taal, van de Cypriotische dichter Kostas Montis (in onze uitgave Momenten, Obolos16):

IN HET MUSEUM VAN KORINTHE

 De toeristen sloegen geen acht

op de twee kleine stukjes aardewerk

met de eerste voorbeelden van het Griekse schrift.

De grote beelden eisten al hun aandacht op,

de fraaie vazen trokken hen naar zich toe.

Wij echter bleven daar staan,

wij echter bleven daar staan voor die stukjes aardewerk

om de Gamma te bewonderen en de Mu

en de Tau en de Omikron en de Sigma en de Bèta

en de Alfa en de Ro en de Chi.

Daar stonden wij,

voor onze dierbare meesters.